Wraz z przyjściem września zaczynam żegnać się z latem. I to nie w negatywnym sensie, o nie! Żegnam upały wyciskające ze mnie siódme poty, wdzierające się do oczu ostre słońce i całe zastępy komarów czyhających w lesie na skrawek odsłoniętego, rozgrzanego ciałka… A skoro już się pożegnaliśmy, mogę znowu z przyjemnością przeczesywać las wzdłuż i wszerz. Postanowiłam codziennie chodzić na 30-60 minutowy spacer, który pomoże mi oczyścić myśli i poukładać w głowie to, co wymaga uporządkowania. I wtedy pojawiło mi się takie pytanie: czy te spacery to nie to samo, co słynne ostatnimi czasy kąpiele leśne? Postanowiłam zgłębić temat.

Czym są kąpiele leśne?

Kąpiel leśna to praktyka wymyślona przez Japończyków i polegająca na zanurzeniu się w atmosferze lasu przy użyciu wszystkich zmysłów (uważność!). Wynika ona z naturalnego poczucia, że świadomy pobyt w lesie sprzyja naszemu zdrowiu. Każdy może praktykować taką kąpiel – sam lub z wykwalifikowanym przewodnikiem. Chodzi tu o swobodne przebywanie wśród drzew z nastawieniem na związaną z nim czystą przyjemność. Wynika z tego, że Ty też możesz zanurzać się w takich kąpielach, pod warunkiem, że do lasu pójdziesz bez słuchawek na uszach i telefonu przed oczami 😉

Określenia tego po raz pierwszy użył Tomohide Akiyama, dyrektor generalny japońskiej Agencji Leśnictwa w 1982 roku. Wtedy to shinrin-yoku (patrz, jak pięknie wygląda to słowo po japońsku: 森林浴 !) było jeszcze intuicyjną koncepcją zdrowotną. Dopiero w roku 2003 profesor Yoshifumi Miyazaki rozwinął tę koncepcję, mając już dostatecznie dużo danych naukowych potwierdzających jej skuteczność. Z praktyki prozdrowotnej, w dużej mierze intuicyjnej, choć opartej na wstępnych badaniach, uczynił oficjalną, medyczną metodę profilaktyczną – terapię lasem.

Shinrin-yoku a korzyści zdrowotne

Badania nad wpływem lasu na zdrowie człowieka stale się rozwijają. Do tej pory stwierdzono, że shinrin-yoku ma na nas m.in. następujący korzystny wpływ:

• wzmacniają funkcje odpornościowe,
• redukują stres oraz obniżają poziom kortyzolu i adrenaliny,
• poprawiają jakość snu,
• zapobiegają depresji,
• obniżają ciśnienie krwi i tętno, zapobiegając nadciśnieniu,
• zapobiegają chorobom związanym z niezdrowym stylem życia.

Przy czym leśną kąpiel stosuje się zapobiegawczo, w ramach profilaktyki zdrowotnej. Można ją wykonywać samodzielnie lub w towarzystwie bliskich osób. Natomiast w przypadku wystąpienia choroby, mówimy już o terapii lasem, której stosowanie wymaga pomocy specjalnego terapeuty. Poza tym, taka terapia, nie zastąpi leczenia farmakologicznego. Może być tylko dodatkiem do leczenia przepisanego przez lekarza.

Ponadto, uważny spacer po lesie wspiera mózg w koncentracji i tworzeniu kreatywnych pomysłów. Przecież pojawiają się tylko wtedy, gdy jesteś wypoczęty i zrelaksowany, prawda? A jak to się dzieje, że las wzmacnia nasz układ odpornościowy? Spacerując wśród drzew wdychamy wydzielane przez nie substancje, takie jak fitoncydy czy aromatyczne terpeny. Nawet gdy nie zdajemy sobie z tego sprawy, oddziałują one na nasz organizm przeciwdziałając infekcjom (zabijają bakterie) i wspomagając produkcję komórek NK (natural killers) zwalczających raka. Poza tym, taka wędrówka jest bardzo przyjemna i mobilizuje nas do zdrowego ruchu, który wzmacnia mięśnie i redukuje tkankę tłuszczową. A odgłosy natury, czyli szeleszczące liście, świergoczące ptaki czy trzaskające gałązki sprawiają, że czujemy się częścią świata przyrody. Pomagają nam się wyciszyć i poczuć pełny relaks. Ma to ogromne znaczenie w radzeniu sobie z depresją oraz stanami lękowymi.

Jak praktykować leśną kąpiel?

Pamiętaj o odpowiednim ubiorze. Jeśli będzie Ci niewygodnie lub za gorąco/za zimno, nie będziesz mieć ochoty na długi spacer. Dlatego ubierz się warstwowo, aby dostosować swój outfit do zmieniającej się pogody. Załóż też wygodne buty do wędrówek, które umożliwią Ci wygodny spacer bez obtarć czy bólu stóp. Może się też przydać repelent przeciwko komarom i kleszczom. Zwłaszcza te ostatnie potrafią być aktywne do samej zimy, więc warto się zabezpieczyć.

Wybierz malownicze, ale dostępne dla Ciebie miejsce. Jeśli mieszkasz w pobliżu parku narodowego albo rezerwatu przyrody, to jesteś szczęściarzem. Takie miejsca mają mnóstwo uroku i wspaniale jest je odwiedzać. Musimy jednak kierować się umiarem, bo przecież nie chcemy ich zadeptać. W tym celu trzymaj się wyznaczonych szlaków. Równie dobrze w shinrin yoku sprawdzą się lasy miejskie, a nawet parki czy ogrody botaniczne. Ważne jest, aby świadomie w nich przebywać. Uważnie rozglądaj się dookoła i zauważaj drobne rzeczy, jak ptaszek skaczący po gałęzi, kolorowe grzyby w ściółce albo biegające wokół pnia wiewiórki. Słuchaj odgłosów lasu i wdychaj jego zapachy. Dotykaj mokrego mchu, szorstkiej kory drzew, ostrych igieł sosnowych. Wtedy właśnie zanurzysz się w lesie wszystkimi zmysłami. Jak zauważa certyfikowany przewodnik terapii lasem, Adiunkt Uniwersytetu Wisconsin-La Crosse, dr Namyun Kil, kąpiel w lesie może być wykonywana o każdej porze roku, a zmieniające się sezony zapewniają rozmaite widoki i doświadczenia.

Shinrin-yoku jako element świadomego życia eko

Regularne spacery do lasu wspierają budowanie ekologicznej świadomości i zrównoważonego stylu życia. W jaki sposób? Skupiając swoją uwagę na przyrodzie, zyskujemy do niej szacunek. Zauważamy, że jest ukształtowana w sposób niezwykle skomplikowany i piękny. Widzimy, jak wiele stworzeń nas otacza i że do swojej egzystencji potrzebują otaczającej je natury. Zaczynamy rozumieć, że my też jej potrzebujemy.

Nieważne, że żyjemy w miastach, pracujemy przy komputerach a wypoczywamy oglądając Netflixa. Możemy to wszystko robić tylko dlatego, że Ziemia oferuje nam wszystkie niezbędne do życia warunki i surowce. I tylko dlatego, że co jakiś czas wracamy do natury, która przyjmuje nas w swoje objęcia, regeneruje nasze siły i pozwala działać dalej w sztucznym środowisku, które sami sobie stworzyliśmy. Gdy mamy taką świadomość, dużo chętniej wybieramy ekologiczne produkty do jedzenia, mycia i sprzątania. Bardziej skwapliwie segregujemy śmieci i częściej jeździmy rowerem zamiast samochodem. Po prostu wiemy, że to, co lepsze dla natury, jest też lepsze dla nas.

Las dba o nas

Kąpiele leśne to prosta, naturalna i skuteczna forma dbania o zdrowie. Każdy z nas zmaga się z jakimiś problemami, czy to natury psychicznej, emocjonalnej czy fizycznej. We wszystkich przypadkach regularny kontakt z przyrodą dodaje nam sił i chęci do walki o lepsze samopoczucie. Dlatego sama chętnie wracam do lasu i Ciebie też do tego zachęcam. A jeśli kiepsko się czujesz i nawet nie wiesz dlaczego? Idź do lasu. Tam odpowiedź odnajdzie Cię sama. 

P.S. A na koniec łap link do rozbujanej piosenki, której możesz sobie słuchać szykując się do wyjścia w las: Łąki Łan – LASS (youtube.com)